“Sana gücü yetmeyen P….venk çocuğunla oynar” derdi rahmetli babam.
“Bir kadının çocukları yetişti mi kocasını takmaz” sözünü de ondan duymuştum.
“İki şakayı bir essah anlayasın” oğlum diyen de oydu bana.
“Alt dudağı salgın olan adamdan uzak dur” yaşayıp gördüklerim karşısında birçok sözünde haklı çıkan babam, bu sözüyle de bugün haklı oluyor.
” Daha iyisini almayacaksan elindeki Malı satma” sözü de vasiyetidir bana.
“Ağacın dalında devlet olmaz.”
” Öyle insanlarla dost ol ki senden üstün olsunlar” burada maddi olarak düşünmüyordu. Bilgi de, etmekte ve şerefte senden üstün olsunlar demek istiyordu.
“Ağız yedi mi yüz utanır” sözü güzel bir söz olsa da günümüz için artık geçerli değil.
Çünkü utanma duyusunu yitiren bir insan profili var karşımızda.
” Hiç kimseye yapma! Özellikle ekmek yediğin ve ekmek verdiğin insanların namusuna yan gözle bakma ihanet te etme” diyerek büyüttü beni. Ancak günümüzde bu sözünde bir hükmü kalmadı gibi. İnsanımız en büyük namusuzluğu ekmek yediği ve ekmek verdiği insanlarla yapar hale geldiler.
” Düşmanı çekip öldürme oğlum. Vurursan hapse düşersin çoluk çocuğun mağdur olur. Helal yoldan Mal ve servet sahibi olmaya bak. Sen büyüdükçe düşmanın kendiliğinden ölür” sözü kulağıma küpe olduğu gibi “Haram çalışan zengin olur ama helal çalışan kazanır” sözü de kulağına küpedir benim.
” Paranı ver işeğini ayakta at” Bu sözle demek istediği de iş paraya geldi mi ver kurtul beladan demek istiyordu.
“Paraya esir olma, daima onu esir al” dediği günden beridir paraya karşı bir zaafım olmadı benim.
“Allah’ın ve Devletin men ettiği işlerden uzak dur. Unutma ki; bu ikisinin tokadı pistir. Vurdular mı feleğin şaşar” sözünün manasını bugün çok net görüyor ve idrak edebiliyorum. Pis işler yapanların alayı darma duman oldular ve oluyorlar.
“Bir cemaatte otururken cambuz gibi yayılma ve çok konuşup insanları rahatsız edeceğine daha çok dinle ve konuştuklarıyla onlardan birşeyler kap” Çok şükür birçok sözünde olduğu gibi bu sözünü de tutarak toplum içerisindeki yerimi korumuşumdur hep.
”Her evde düğün olmaz ama cenaze illa olur. insanlar seni taziyen ve düğününde tanırlar. O gün geldiğinde kendini tanıt! Şunu bil ki gitmez isen kimse de gelmez” derdi.
”Erkeklikle Tereslik bir kıl gibidir oğul. Yer geldiğinde kılı çekmez isen ömür boyu teres olarak anılır adın. Sırası geldiğinde parla ki el ne olduğunu bilsin.”
Gençliğin verdiği haz ile hemen her b..ku edep kuralları çerçevesinde yedim ben. Bu konuda da,
“Kafamı öne eğdirme dilediğin gibi yaşa” Yalnız, “Ekmek ve Namusla oynama oğlum. Bu ikisiyle oynayan bunlarla sınanmadan ölmez” dediği için Rabbime hamd olsun ömrüm boyunca yüz kızartacak bir davranışta bulunmadım.
“Atacağın her adımda önce kendi şerefini sonra benimkini düşün” Ben bu sözüyle hareket ederek önceliği onun şerefine verdim hep. Bir halt işleme dürtüsü girdiğinde aklıma, babanın şerefi ne olacak diyerek uzak dururdum kötü işlerden. Bugünde vicdanen çok rahat ve kötü işler yapmadım diye de çok mutluyum.
“Birine kızdığın vakit kapıları tümden kapatma, daima bir aralık bırak. Ve yaşadığın bir olayda araya “kadın” girdiyse ona kan bile bağışla.
“Bir gözün kör bir kulağında sağır olsun evladım. Herşeyi duyup görme.”
“Kadınlar gündüz Mektup yazar gece vakti kocasının koynuna girince okurlar, anan böyle, kardeşin bunu yaptı, baban bunu dedi, diyerek. Sen sen ol o mektubu yazmasına ve okumasına müsaade etme. Birkere taviz vermezsen birdaha mektup yazmaya kalkmaz karın” derdi.
“Gelinle kızı aynı kefeye koy. Birini yüceltir diğerini küçültürsen olmaz”
“Kadının malı eşeğin sopası gibidir. Ona asla tenezzül etme. Bil ki; kalkar kafana vurur iner kafana vurur. Atıyorum, eşin babası giden bir tas getirdi ve sen su içerken kızına dedi ki babam gilin tasıyla getir. Oturduğun yerden kalk ve o tası var gücünle at gitsin))” Mübarek adama anamdan kalan bir servet te yoktu. Bunları nerden öğrenmiş bilmiyorum. Herhalde dedemden olacak) Çünkü rahmetli dedem nenemi kesmeye kalkmış bu yüzden de babam elinden zor almış.)
‘’Ay var günü besler gün var ayı!’’
”Gezen Tilki yatan Aslandan iyidir oğlum”
‘’Ne çocuğun iyisine mal bırak nede kötüsüne can çıkart’’
‘’ Borcunu bilmeyen namusunu bilmez’’ oğul, derdi.
‘’Daima çalış çabala Canını al ama kimsenin haksız yere malını alma.’’
‘’Çalışmak ayıp değil, hırsızlık birde çok af edersiniz anlayan anlar, onu vermek ayıptır.’’
‘’Rızkına daima kanı ol oğlum. Rızk birdir, İki olmaz.’’
‘’Ticaretle uğraş ve cesur ol.’’
‘’Bir elden iki karpuz tutulmaz.’’
‘’Herdaim sözünün eri ol. Söz namustur oğul! Sözünü tutanın başı yüce olur, bedenide diri!’’
‘’Ağlayanın malı gülene HAYR etmez !’’
‘’Bol bol Dut ağacı ekesin. Yokluk zamanı geldiğinde insanlar gider onunla karnını doyururlar.’’
‘’İşin rast gitmediği zamanda iki tane de olsa koyun besle, Koyun berekettir oğul!’’
Gibi daha nice sözleri vardı ama şimdilik aklıma bunlar geldi.
Salıbaba mahallemizin kurucularından olan babam 1966 yılında gelmiş Sarıbuğday köyünden Salıbaba’ya.
Tabi o zamanlar Salıbaba yok Mornik var. Bende o yılda Mornik’te doğan birisiyim.
Allah’ım ölen tüm mahallelilerimize rahmet eylesin kalanlara da can sağlığı versin.
Babasının fotoğrafının bu albümde yer almasını isteyen olursa yollasın ekleyeyim.
Saygı ve sevgilerimle Salıbaba Mornik erenleri.
Halis Yıldız-Elazığ
News
